فرزند درس خوان

وقتي موضوع تحصيل بچه ها به ميان مي آيد، پدر و مادران اغلب افراط يا تفريط را پيشه مي كنند؛ يا نسبت به اين مسئله بي توجه هستند يا بيش از حد نگران.

چگونه مي‌توانيم به طور همزمان به موفقيت و رشد و شكوفايي فرزندانمان كمك كنيم؟ متخصصان به ما كمك مي‌كنند تا به شكل درست در اين زمينه رفتاركنيم.

● كمك به علاقه كودك به يادگيري

كودك از همان اوان كودكي، ميل به يادگيري را نشان مي‌دهد؛ بدنش را لمس مي‌كند، و بعد اشيايي كه در اطرافش وجود دارند را در دستانش مي‌گيرد. اولين نقشي كه والدين در اين زمينه دارند اين است كه به اين كنجكاوي طبيعي كمك كنند. اين كمك خيلي زود از سنين بسيار پايين آغاز مي‌شود.

دونالد وينيكوت، متخصص اطفال و روان‌درمانگر انگليسي از يك بازي كه آن‌را «معرفي اشياء» مي‌نامد، صحبت مي‌كند: اشياء را به كودك نشان مي‌دهيد و در عين حال نام آنها را همراه با لبخند بر زبان مي‌آوريد، سپس به او اجازه مي‌دهيد آن‌را در دستانش بگيرد. بعد‌ها وقتي كودك بزرگتر شد مثلا طي سفر يا بازديد از موزه‌ها او را به فرهنگ علاقه‌مند مي‌كنيد… 

كودك بايد ايفاگر نقش بماند و پدر و مادر در تكامل و پيشرفتش از او حمايت كنند.

● نقش معلم را برايش ايفا نكنيد

در مهد كودك و دوران ابتدايي، بين نقش والدين و معلم تقريبا تفاوتي وجود ندارد: براي كودك كتاب مي‌خوانند، شمردن را به او ياد مي‌دهند و او را تشويق مي‌كنند نقاشي بكشد… اما لازم است همگام با رشد كودك، نقش والدين و معلمان از يكديگر مشخص شود. اين بدان معنا نيست كه خود را از آموزش به كودك منع كنيم بلكه از ايفاكردن نقش معلم خودداري كنيم. چنانچه خواسته شما از فرزندتان بيش از حد باشد و همه چيز حالت تربيتي و آموزشي داشته باشد، قطعا اين خطر وجود دارد كه او را نسبت به هر گونه يادگيري دلزده كنيد.

علاوه بر آن، در رابطه پدر و مادر- فرزندي، رابطه عاطفي از اهميت بسيار زيادي برخوردار است. پدر يا مادر مي‌خواهند آمال و آرزوهاي خود يا روند دوران تحصيلي خودشان را در مورد دختر يا پسرشان پياده كنند. فرزند براي آنكه نسبت به پدر و مادر و معلمش «وفادار» بماند، سعي مي‌كند خواسته آنان را عملي كند و در اين‌صورت احتمال دارد دچار تعارض شود.

● علاقه

 ‌براي يك كودك، علاقه داشتن به تحصيل او به معناي علاقه داشتن به خود او است.اما زندگي تحصيلي او در كتاب و دفترش خلاصه نمي‌شود. صحبت در مورد مدرسه اين فرصت را به او مي‌دهد تا در مورد دوستانش، معلمان، فعاليت‌هايش، مشكلاتش، روياهايي كه در مورد شغل آينده‌‌اش در سر دارد و… با او گفت‌ وگو كنيد.

● خصوصيات او را بشناسيد

از طريق اين گفت‌وگوها، پدر و مادر موفق مي‌شوند به علائق، نقاط ضعف و قوت فرزندشان پي ببرند. به عبارتي، فرزند خود را همانگونه كه هست بشناسند، نه آنگونه كه تصور مي‌كنند هست يا مي‌خواهند باشد. بدين‌ترتيب از تحميل خواسته‌هاي شخصي و روند تحصيلي خود به او خودداري مي‌كنيم.

● اهداف مشخصي را با او تعيين كنيد

موفقيت تحصيلي كودك شامل «قراردادي» است كه بين او و والدينش گذاشته مي‌شود و بر مبناي اهدافي مشخص و قابل‌دسترس است؛ مثلا «در اين ساعت بايد كارهايت را انجام داده باشي»، «قبل از اينكه دوباره بهت سر بزنم، بايد برنامه‌اي بريزي و نوشتني‌هايت را نوشته باشي»، «قبل از پايان ۳ماه، در اين درس بايد پيشرفت كرده باشي» و… موعد مقرري كه هريك از طرفين بايد آن‌را رعايت كنند كمك مي‌كند تا كودك كنترل زمان را ياد بگيرد و كارش را به‌طور سازنده و با انگيزه دنبال كند.

● درس خواندن را برايش معنادار كنيد

براي آنكه كودك براي درس خواندن انگيزه داشته باشد و احساس مسئوليت كند بايد درك كند كه براي پدر و مادرش درس نمي‌خواند بلكه اين كار را براي خودش انجام مي‌دهد تا به هدفي شخصي دست يابد. همچنين او بايد قادر باشد بين زندگي كنوني‌‌اش به‌عنوان دانش‌آموز و زندگي آينده‌‌اش به‌عنوان فردي بزرگسال ارتباط ايجاد كند و از كودكي برنامه يا رؤياي شغل آينده‌‌اش را در ذهن بپروراند.«مي‌خواهي يك دامپزشك بشوي؟ درس علوم خيلي برايت مهم است»، «يك خبرنگار بزرگ؟ يادگيري زبان‌هاي خارجي به تو كمك مي‌كند»… البته اين بدان معنا نيست كه او را دربند برنامه‌اي دست نيافتني و غيرعيني كنيد بلكه به او كمك كنيد تا به تلاش‌هايي كه مدرسه از او مي‌خواهد، معنا ببخشد.

● براي انجام تكاليف محيط مناسبي برايش فراهم كنيد

بستگي به انتخاب خود كودك دارد؛ داخل آشپزخانه، داخل اتاقش يا مكاني كه همه افراد خانواده دور و بر او هستند… . بعضي از بچه‌ها بيشتر از بچه‌هاي ديگر نياز دارند تا با حضور والدينشان احساس حمايت كنند. اما در كل، هر چه كودك بزرگ‌تر شود، براي انجام تكاليفش بيشتر به تنهايي نيازدارد. بنابراين روش درست، آن است كه از اين استقلال حمايت كنيم: براي آنكه مطمئن شويد تكاليفش را انجام داده او را «نپاييد» بلكه نشان دهيد كه به او اعتماد داريد؛ در عين حال نشان دهيد كه براي پاسخگويي به سؤالاتش در دسترس و مراقب ادامه روند تحصيلي‌‌اش هستيد.

● نقاط قوتش را بازشناسيد

اغلب پدر و مادرها در حالي‌كه فراموش مي‌كنند نقاط قوت فرزندشان را بشناسند، روي نمرات بد او تمركز مي‌كنند. زبان، هنرهاي تجسمي، جغرافي، ورزش و…، هيچ درسي نبايد بي‌ارزش شمرده شود. همچنين مي‌توان از طريق دروسي كه فرزندتان بر آنها تسلط دارد، او را به سمت دروسي كه در آنها مشكل دارد سوق دهيد؛ علاقه او به هنرهاي تجسمي فرصتي است تا او را به تاريخ علاقه‌مند كنيد. علاقه او به ورزش باعث مي‌شود تا در مورد نيرو، زمان و فاصله با او صحبت كنيد و اهميت رياضي را به او نشان دهيد.

والدين مي توانند از مشاوران متخصص روانشناس كودك براي بهينه كردن روش هاي تربيتي كودك از طريق مشاوره حضوري و مشاوره غير حضوري مانند مشاوره تلفني استفاده كنند .